باب دوم - در ارث :

فصل اول - در موجبات ارث و طبقات مختلفه وراث :

ماده 861-موجب ارث دو امر است: نسب و سبب .

ماده 862- اشخاصی که به موجب نسب ارث میبرند سه طبقه اند :

1- پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد .

 2- اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن.

3 - اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آن.

ماده 863- وارثین طبقه بعد وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه قبل کسی نباشد .

ماده 864- از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث میبرند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد .

ماده 865- اگر در شخص واحد موجبات متعدده ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می برد مگر این که بعضی از آنها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می برد .

ماده 866- در صورت نبودن وارث، امر ترکه متوفی راجع به حاکم است .

فصل دوم - در تحقق ارث:

ماده 867- ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا میکند .

ماده 868- مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی شود مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق گرفته .

ماده 869- حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق میگیرد و باید قبل از تقسیم آن اداء شود از قرارذیل است :

1-    قیمت کفن میت وهزینه دفن میت.

2-    حقوقی که متعلق است به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است؛

3-    دیون و واجبات مالی متوفی؛

4-    وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه ها آن

5-    دیون میت به اشخاص حقیقی و حقوقی

6-    مهریه  زوجه

ماده 870 - حقوق مزبوره در ماده قبل باید به ترتیبی که در ماده مزبوره مقرر است تأدیه شود و مابقی اگر باشد بین وراث تقسیم گردد .

ماده 871- هر گاه ورثه نسبت به اعیان ترکه معاملاتی نمایند مادام که دیون متوفی تأدیه نشده است معاملات مزبوره نافذ نبوده و دیان میتوانند آن را بر هم زنند .

ماده 872- اموال غائب مفقودالاثر تقسیم نمی شود مگر بعد از ثبوت فوت او یا انقضای مدتی که عادتاً چنین شخصی زنده نمی ماند .

ماده 873-اگر تاریخ فوت اشخاصی که از یکدیگر ارث میبرند مجهول و تقدم و تأخر هیچ یک معلوم نباشد اشخاص مزبور از یکدیگر ارث نمیبرند مگر آن که موت به سبب غرق( غرق شدن در آب) یا هدم ( ریختن دیوار بنا و زیر آوار رفتن)واقع شود که در این صورت از یکدیگر ارث میبرند.

ماده 874- اگر اشخاصی که بین آنها توارث باشد بمیرند و تاریخ فوت یکی از آنها معلوم و دیگری از حیث تقدم و تأخر مجهول باشد فقط آن که تاریخ فوتش مجهول است از آن دیگری ارث میبرد .

فصل سوم - در شرایط و جمله از موانع ارث:

ماده 875-شرط وراثت، زنده بودن در حین فوت مورث است و اگر حملی باشد در صوتی ارث میبرد که نطفه او حینالموت منعقد بوده و زنده هم متولد شود اگر چه فوراً پس از تولد بمیرد .

ماده 876-با شک در حیات، حین ولادت، حکم وراثت نمیشود .

ماده 877-در صورت اختلاف در زمان انعقاد نطفه، امارات قانونی که برای اثبات نسب مقرر است رعایت خواهد شد .

ماده 878-هر گاه در حین موت مورث، حملی باشد که اگر قابل وراثت متولد شود مانع از ارث تمام یا بعضی از وراث دیگر میگردد. تقسیم ارث به عمل نمیآید تا حال او معلوم شود و اگر حمل مانع از ارث هیچ یک از سایر وراث نباشد و آنها بخواهند ترکه را تقسیم کنند باید برای حمل حصهای که مساوی حصه دو پسر از همان طبقه باشد کنار گذارند و حصه هر یک از وراث مراعا است تا حال حمل معلوم شود .

ماده 879-اگر بین وراث، غایب مفقودالاثری باشد سهم او کنار گذارده میشود تا حال او معلوم شود در صورتی که محقق گردد قبل از مورث مرده است حصه او به سایر وراث بر میگردد والا به خود او یا به ورثه او میرسد .

ماده 880 -قتل از موانع ارث است بنابراین کسی که مورث خود را عمداً بکشد ازارث او ممنوع میشود اعم از این که قتل به مباشره باشد یا به تسبیب و منفرداً باشد یا به شرکت دیگری .

ماده 881-در صورتی که قتل عمدی مورث به حکم قانون یا برای دفاع باشد مفاد  ماده فوق مجری نخواهد بود .

ماده 881-( مکرر) کافر از مسلم ارث نمیبرد و اگر در بین ورثه متوفی کافر، مسلم باشد وراث کافر ارث نمیبرند اگر چه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشند .

ماده 882- بعد از لعان، زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند و همچنین فرزندی که به سبب انکار او، لعان واقع شده، از پدر و پدر از او ارث نمیبرد لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و همچنین مادر و خویشان مادری از او ارث میبرند .

ماده 883-هر گاه پدر بعد از لعان رجوع کند پسر از او ارث میبرد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدرو ارحام پدری از پسر ارث نمیبرند .

ماده 884- ولد زنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمیبرد لیکن اگر حرمت رابطه که طفل ثمرهآن است نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث میبرد و بالعکس .

 

ماده 885- اولاد و اقوام کسانی که به موجب ماده 880 از ارث ممنوع میشوند محروم از ارث نمیباشند بنابراین اولاد کسی که پدر خود را کشته باشد از جد مقتول خود ارث میبرد اگر وراث نزدیکتری باعث حرمان آنان نشود .

موضوع مطلب :